Przystanek CXVII: Dziennik Franciszki Krasińskiej Hoffmanowa

           

Autor: Klementyna z Tańskich Hoffmanowa

Tytuł: Dziennik Franciszki Krasińskiej

Wydawnictwo: Nasza Księgarnia

Rok wydania: 1976

Ilość stron: 188

Gatunek: Literatura piękna, dziennik

Ogólna ocena: 7/10

Czy wnerwiła Kocyk? <Kocyk zaczyna pisać własny dziennik, więc chyba dobrze było>

Rozumiem zdziwinienie takim wyborem lektury pochodzącej z XVIII wieku, a potem jeszcze publiczne się nim chwalenie, ale.... no po to "ale" właśnie jest ta recenzja. Chodzi mi głównie o spojrzenie na różne podejścia literackie, z tym że obiecuje, że ani Mickiewicza, ani Sienkiewicza nie zamierzam tu omawiać.

Ugłaskani trochę? Super. Klementyna Hoffmanowa z domu Tańska to jedna z pierwszych polskich (kobiecych) autorek książek dla dzieci i młodzieży, także tłumaczka, edytorka, wydawca i redaktorka. Jako pierwsza kobieta w Polsce utrzymywała się z pracy twórczej i pedagogicznej (tak btw. powinna być z tego powodu ikoną dzisiejszego strajku). Fantastyczna postać, dzisiaj już zapomniana. Osiemnasty wiek, więc jej twórczość miała spory charakter dydaktyczny i moralizatorski, co pewnie dzisiaj odczytujemy jako wadę.

Franciszka Krasińska istniała naprawdę i mimo że nie jest to jej prawdziwy dziennik, to Klementyna dokonała dobrego researchu, by tą postać prawidłowo odmalować, mimo że to tylko wyobrażeniem pisarki o tej postaci. To taki pierwszy kobiecy cynk do współczesnych powieści historycznych, nieprawdaż? Do książki zostały dołączone również listy Franciszki, by pokazać, z czego czerpała informacje.

Powieść była skierowana do młodych dziewcząt, bohaterka i narratorka dziennika kończy 16 lat i wtedy postanawia spisywać dzieje swojej rodziny. I tak relacjonuje ślub ukochanej siostry, Barbary, później trafia na pensję do Warszawy, pierwszy raz z dala od rodziców i poznaje Karola, syna króla Augusta III Sasa. Z jednej strony to bardzo naiwna historia, szczególnie gdy przechodzimy przez opisy błogiego dziewczęcego życia, gdzie największą rozrywką jest latanie w samej bieliźnie (spoko, dzisiaj nazwalibyśmy ten strój sukienką) po łące z siostrami, z drugiej strony interesujące są same zawarte tam obyczaje i zasady, o tym jak wtedy dziewczęta z bogatszych domów spędzały dzień, od pobudki, po fryzowanie włosów (trwające kilka godzin - ja nie wiem, jakbyśmy dzisiaj to przetrwały każdego ranka), którymi zajmowała się specjalna osoba, zanim w ogóle dopuszczono dziewczę do salonu (to już jak na obiad). I na co to wszystko w ogóle? Nie wiem. Do tego bardzo krótkie nauczanie podstaw, więcej jak kobieta powinna się zachowywać, wszelkie zasady gorsetowe. Kobieta nie może się nigdy spieszyć, tylko iść zawsze z godnością. No proszę... Jakby mnie ówcześniejsze postaci widziały, jak lecę zdyszana na autobus i jak ja się w ogóle na niego wybieram, to dostałyby zawału. Z czasem życie dziewczyny zmienia się z sielankowego, której głównym problemem był gorset i piękna fryzura na dorosłe, bardziej życiowe. Staje się kobietą, która jednak wciąż jest zależna od męskiego zdania, choć potrafi z nim jakoś współgrać. Ona niezwykle rzadko, jeśli w ogóle będzie narzekać na swoją damską pozycję.

Tak więc wiele rzeczy jest bardzo nudnych, szczególnie dla męskich czytelników, której tej pozycji nie polecam (kobieca lektura, przeznaczona dla dziewcząt w XVIII wieku, siłą rzeczy będzie dla nich ciosem, tak jak dla większości kobiet czytanie o sporcie pisanym do tego przez męskich autorów), choć wszyscy powinni wiedzieć, co oznacza obwarowanie dla pewnej grupy, mniejszości wyznaczanej ze względu na płeć, rasę, orientację, religię, kolor skóry itp., bo wymieniać można w nieskończoność. To ujęcie przez szesnastoletnią bohaterkę, która nie wie, jak mogłoby być inaczej jest porażające, szczególnie z dzisiejszego punktu widzenia. I powrównanie, jak to wszystko się u nas zmieniało.

Podsumowując: teoretycznie to bardzo sentymentalny dziennik, początkowo strasznie naiwny, ale ten tok się potem zmienia, oddając motwy dorastania głównej bohaterki. Bardzo dziwne, ale nie wieje nudą, a obraz zachwyca. Czasem warto sięgnąć po starszą (i to naszą!) literaturę, ponieważ pozycji spoza wyświechtanego kanonu jest ogromnie dużo i nie raz, nie dwa, można odnaleźć w tym historycznym literackim worze jakąś perełkę.

Poszukiwacze, łączcie siły! Niech moc będzie z wami!

Przystanek CXVI: Ostrze zdrajcy de Castell

   

Autor: Sebastien de Castell

Tytuł: Ostrze zdrajcy (tom 1)

Wydawnictwo: Insignis

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 240

Gatunek: Fantastyka

Ogólna ocena: 1/10

Czy wnerwiła Kocyk? Grrr! <Kocyk lata po pokoju z kijem od mopa i myśli, że to szpada, a on jest taki straszny... Nie jest>

*

Od razu powiem, że ja to chyba lepiona jestem z innej gliny. Naczytałam się recenzji o tym całym de Castellu i jego pisarskich przygodach i nie mam zielonego pojęcia, czy to problem jest w tej pozycji czy we mnie. Z założenia jednak staram się podchodzić pozytywnie do życia, co mi jednak na co dzień nie wychodzi, dlatego... ta recenzja będzie w zasadzie istnym narzekaniem (w końcu to mój konik). 

A więc od początku... Być może nie wszyscy zorientują się, że seria Wielkie Płaszcze otulona gatunkiem "fantastyka" jest typem lektury "spod płaszcza i szpady". Nah, rzeczywiście, jak by się tak zastanowić, to faktycznie sporo tutaj odniesień, ale po pięknej okładce przypominającej mi książki Dave Duncana (ponadto to on zachęca do lektury ciepłym słowem na okładce) spodziewałam się zupełnie czegoś innego. No... lepszego.

Historia o tym, dlaczego było nie-lepsze, a gorsze: haha, nie oddam w pigułce całego bólu, a raczej "bulu" świata, bo zdaje sobie sprawę, że mój pogląd jest czysto subiektywny, ale naprawdę nie czaję, co takiego dobrego miało by być w tej pozycji, co tak zachwala reszta. Najwyraźniej nie przepadam już za ciągłymi gonitwami, ideałami wyjętymi spod prawa, ale szukającymi sprawiedliwości i podejmującymi bijatykami z bele czym w walce na szpady (tam był chyba rapier) z wykorzystaniem płaszczy. Pojawia się fachowe słownictwo orężu, ale jestem laikiem i nie zapamiętałam, nie ulega również wątpliwości, że autor zna się na scenach walki, bo męczy o tym przez 99,9% książki. Bóg wie, co znajduje się w tym 0,1%, by zapełnić papier... Głównymi bohaterami (czy aby na pewno?) są trzej (muszkieterowie) o śmiesznawych imionkach Falcio, Kest i Brasti. Pierwszy jest z nich najlepszy, podejrzewam, że wcielenie samego autora (widzieliście jego zdjęcie na necie?), a między nimi wisi ciągle szpadowy humorek. Wisi i bardzo zawodzi. Sceny niby to okraszone męskimi żarcikami z terenów "niepłonącego konara", mnie akurat nie podeszły, ale może męska część widowni by się zaśmiała. Ja oświadczam z tej drugiej. Z jednej typowo pechowej sytuacji wchodzą od razu z brudnymi butami w następną, ot tak, bez pardonu. Nie śpią, tylko walczą. Ach, lub dowcipkują. Albo jedno łączą z drugim, w końcu mają podzielną uwagę.

Jest też jakaś legenda związana z tymi indywiduami, misją Wielkich Płaszczy, których renoma bardzo upadła, pojawia się król (ale martwy), wtrąca się również polityka i intrygi. Ja akurat nie bardzo ogarnęłam ten spisek koronacyjny, ale po prostu nie potrafiłam się wczuć w tę powieść. A jest ona naprawdę długa. Doszło do tego, że omijałam kolejne tysięczne (czy milionowe) opisy potyczek. Krew się leje, a trup pada z rozmachem, a mimo to nie jest ani zabawnie (w stylu czarnego humoru), ani strasznie, ani smutno. Jest za to tragicznie. Ale to akurat gorzej.

Kwestie głównej fabuły są dużo lepsze niż wykreowani bohaterowie, jak na mój gust. Historię Falcia, Kesta i Brastiego (przede wszystkim tego pierwszego, często kosztem reszty, ale może nadrabia się to w kolejnych tomach) poznajemy w retrospekcjach. Tak, facet sobie walczy, w międzyczasie odpływa we wspomnienia, a potem przekłuwa tego obcego "wioskowego głupka" (bo kto by się na niego rzucał?) na wylot. W teorii czytelnicy mieli lepiej poznać intencje postaci ale... nie wiem, czy na pewno o to chodziło. Btw. opowieść o tragicznej śmierci żony Falcia była moim zdaniem poniżej wszelkiej krytyki i zasługuje na biczowanie. 

Dość łajania, podsumowując: po pierwsze, to ja bym tę powieść skróciła przynajmniej o połowę. Przez większą część historii autor nie ma za wiele do powiedzenia, więc nie rozumiem, dlaczego trzeba o tym czytać, by dojść do finału. Z drugiej strony - to seria dla tych, co żałują, że nie ma więcej książek o muszkieterach, męskich potyczkach, słownych i wręcz, przeciąganych w nieskończoność. Ach, pojawia się tam też trochę magii, ale jak dla mnie nielogicznej. To w ogóle dla mnie niezrozumiały świat, kompletnie nudny, z wymuszonym humorem i jeszcze bardziej wymuszoną akcją. Strasznie wyczerpała mnie ta lektura... Na przemęczenie, czyli na własną odpowiedzialność, bo ja na pewno nie sięgnę po kolejny tom. Nie ma!

* zdjęcie pożyczone od empik.com

Przystanek CXV: Wiara Nadzieja Miłość Jagodzińska

          

Autor: Monika Jagodzińska

Tytuł: Wiara, Nadzieja, Miłość

Wydawnictwo: Psychoskok

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 120

Gatunek: Literatura młodzieżowa

Ogólna ocena: 3/10

Czy wnerwiła Kocyk? Cóż... <Hipnoza: jesteś różowym cukierkiem, słodkim cukiereczkiem omnomnom!>

Aaa... a w sumie to nie wiem, jak bym ten temat miała zacząć. Tak się zdarza. Kocyk chce coś dodać? Ok, więc przechodzimy dalej.

Jagodzińska... Jagodzińska... Tak, nigdzie nie dzwoni. To młoda autorka, nie całkiem nowa na rynku, ponieważ trochę jej książek się pojawiło, a w swoich tekstach często zawiera problematykę społeczną. Czyli takie pisanie z misją. Ale spoko, to można cenić.

Dlatego spodziewałam się, że druga książka na koncie autorki (tadaaa! to właśnie ta) będzie... no cóż, na poziomie. Jakimś konkretnym. A w sumie było... 

Główną bohaterką książki jest Diana, jeszcze gimnazjalistka (czaicie, że niedługo to będzie znaczyło tyle co "kosmita"? Gimnazja usunęli!). Teren dorastania, swoistego buntu, potrzeby zmian. Diana jednak nie radzi sobie i o tym jest cała książka. O relacjach nastolatek z płcią przeciwną, problemem otyłości i postrzegania jej przez innych, bulimii, zaufaniu względem dopiero co poznanych, znanych a rodziny, temat "klasowego kozła ofiarnego"... Nagromadziło się tu tego sporo, ale to akurat nie problem, szczególnie gdy doczyta się informację "na faktach autentycznych" (na własnych przeżyciach autorki). Pojawia się również przeplatanie czasów - Diana przyszła wspomina przeszłe lata. Trochę mylące, ale ok. Zdarzył się również ciekawie poprowadzony wątek romantyczny, może trochę za romantyczny na tle chłopaka poznanym na rowerze.

No cóż. Ogólnie rozumiem zamysł, celowość też jest znaczna, emocjonalność spora. Spodobał mi się pomysł rzeczywistego podziału na 3 rozdziały: Wiara, Nadzieja i Miłość. Rozmiar książki też jest nieznaczy. Finał pozytywny, morał obecny, nawet nutka faktów. Zagubił mnie jednak przede wszystkim nachalny tok narracji - przemęczony, naładowany szczelnie typowym słowotokiem, czasami nieprzemyślanym. Ja rozumiem, że nastolatki to sporo bajdurzą, ale bez przesady. To też ludzie. Emocje, uczucia czy odczucia bohaterów można zarysować w inny sposób, mniej męczący. Bardziej klarowny. Trochę szkoda, bo w zasadzie pomysł był, historia się pojawiła, ale z jej oddaniem był problem.

Podsumowując: jako lektura z przeznaczeniem dla nastolatków i misją do wprowadzenia - super. Nawet bardzo. Przypomina mi w tym wielką Rosiek z "Pamiętnika narkomanki", ale tamtejszy styl był dopracowany, łatwy do czytania, nie męczył tak czytelnika, mimo że przecież temat również nie był łatwy i zdarzały się "odloty" (wpasowane do tematu). Tutaj popracowałabym mocniej nad narracją, bardziej przystępną, ponieważ ona właśnie popsuła cały przekaz.

Rozkład jazdy

 Jako że rok się kończy (przesadziłam? Ja? Znowu?), należałoby przygotować się na KONIEC.

W sensie roku. Kto wie, może pożegnamy też w końcu gorączkę pandemii i wszystkiego, co się z nią wiążę. Bo nie wiem jak wy, ale ja mam już trochę dość...

W każdym razie będąc w temacie dalszych książkowych lektur, plany do końca roku malują się dokładnie tak:

- R. E. Carter seria "Czarny mag" (tak, wciąż męczę ostatni tom - kto by zgadł)

- Dorota Terakowska "Córka czarownic"

- Dorota Terakowska "W krainie kota"

- Mariola Sternahl "Ocean uczuć" 

- Marta Kisiel "Małe Licho" tom I

- Monika Jagodzińska "Wiara, Nadzieja, Miłość"

- Alice Broadway "Blizna" tom III

- Klementyna z Tańskich Hoffmanowa "Dziennik Franciszki Krasińskiej"

- Jarosław Iwaszkiewicz "Dziewczyna i gołębie"

- Amanda Hocking "Zamieniona" tom I

- Katarzyna Grochola "Zdążyć przed pierwszą gwiazdką"

- Joanna Chmielewska "Nawiedzony dom"

- Roald Dahl "Charlie i fabryka czekolady" vs film

- H. P. Lovercraft "Coś na progu"

- Krystyna Nepomucka "Miłość niedoskonała" tom I

-  Jurij Andruchowycz "Dwanaście kręgów", "Moscowiada"

- Serhij Żadan "Depeche mode", "Big mac"

- Pamiętnik Dawida Rubinowicza

- Wiesław Kielar "Anus mundi"

- August Kowalczyk "Trylogia kolczastego drutu"

- Ryszard Henryk Kordek "Blizny krwawią"

- Art Spiegelman "Maus"

- Primo Levi "Czy to jest człowiek"

- Viktor E. Frankl "Człowiek w poszukiwaniu sensu"

- "Numery mówią: wspomnienia więźniów KL Auschwitz" praca zbiorowa

- "Bajki z Auschwitz" praca zbiorowa

Przystanek CXIV: Unicestwienie VanderMeer

     

Autor: Jeff VanderMeer

Tytuł: Unicestwienie (cykl "Southern Reach" tom 1)

Wydawnictwo: Otwarte

Rok wydania: 2014

Ilość stron: 232

Gatunek: Science fiction

Ogólna ocena: 9/10

Czy wnerwiła Kocyk? <Kocyk uległ hipnozie poksiążkowej, co chyba dobrze wróży tej pozycji>

Żródło: matras.pl

Ha! Zdziwieni? Nie będzie przystanku numer 113, wcale mi nie przykro! <Kocyk, zamknij się, zaklej się krówkami>

Są takie książki, po których należy się parę dni ciszy, ponieważ czytelnik sam nie wie, gdzie tę konkretną lekturę przypisać, gdzie umiejscowić. Jest naprawdę ciężka i wymagająca, co podobno jest normalne u tego autora (to moja pierwsza z nim przygoda) i bynajmniej nie stanowi to minusa, a raczej preludium większych przemyśleń, ponieważ wiele rzeczy możemy odnieść do naszych czasów współczesnych, mimo że to typowa pozycja science fiction. Okej, przyznaję, trochę po prawdzie cierpię również na groźną cywilizacyjną chorobę pod tyłułem: "wieczny brak czasu", a jakoś od marca na "wszystko przez pandemię", więc proszę mnie nadmiernie nie oceniać. No chyba że pozytywnie.

Przyznaję, że ucieszyłam się, gdy dowiedziałam się, że "Unicestwienie" to część 1 serii "Southern Reach" - po pierwsze dlatego, że zaczęłam (wreszcie!) od właściwego tomu (patrz: dziwne przypadki z Kisielową), a po drugie ze względu na nadzieję, że tajemnica zostanie rozwiązana wraz z następnymi częściami i jednak nie zostanę z niczym. Należy przyznać, że tylko po tym jedym tomie pytań się namnożyło i bardzo bym chciała na nie otrzymać odpowiedź... A ta przygoda niesamowicie mnie pociąga.

Jeff VanderMeer to niezwykle ceniony autor i teraz już wiem dlaczego. Wyrafinowany styl, wyszukany język, niebanalny pomysł, ogromnie przemyślana fabuła i tak można mnożyć i mnożyć. Wystarczy chyba wspomnieć, że często jest stawiany obok Philipa Dicka ("Człowiek z Wysokiego Zamku" - kiedyś cię dopadnę!), a moim skromnym spolszczonym zdaniem również spokojnie obok Stanisława Lema czy Jacka Dukaja (wystarczy przeczytać dla przykładu opowiadanie "Katedra") - to ten sam styl, przesycony naukowym nazewnictwem (często zmyślonym na własne potrzeby), rozbudowanymi porówaniami czy rozwiązaniami poszukiwanymi w typowo encyklopedycznych pozycjach. Pomimo zwięzłej wersji wydarzeń na ponad 200 stronach, to przygoda ciężka, toporna wręcz, jakby czytelnik dostał porządnie w twarz z co najmniej 600-stronicowej cegły. Tak, wiem, to boli (nawet dosłownie, bo w zeszłym tygodniu zarwała mi się półka z takimi cegłami). Auć.

Ale wracając do typowo mentalnego bólu: miejscem tajemniczej akcji tego tomu jest Strefa X. Nazwa wiele wskazuje. Niewiadomo, jak powstała, ale winę rzuca się na wojsko, które obok tej strefy posiada bazę. Jakaś ekologiczna katastrofa. Rządzi się własnymi, nieznanymi i niezrozumiałymi prawami, toteż organizuje się naukowe wypady, by ją wreszcie zbadać, ale ona regularnie wymyka się wszelkim opisom. Członkowie jedenastu pierwszych ekspedycji do Strefy X umierali, popełniali samobójstwa lub zabijali się nawzajem, a nawet nagle wracali, całkowicie odmienieni i pozbawieni pamięci, jak tego dokonali. Dwunastą wyprawę tworzą wyłącznie kobiety, a wśród nich jest i nasza główna narratorka. Nie znamy jej imienia, w zasadzie nikt nie wymienia żadnych imion, nazywa siebie po prostu "biolożką" i jest nią z wykształcenia (oraz wręcz chorobliwego zamiłowania).

Akcja książki rozpoczyna się wraz z przybyciem dwunastej wyprawy do Strefy X, wpomnianej biolożki, antropolożki, geodetki i wiodącej grupę psycholożki. Językoznawczyni zrezygnowała w ostatniej chwili, co według mnie było smutne, bo to akurat bliższe mi rejony wiedzy... Ale cóż. Powoli dowiadujemy się co nieco o życiu głównej bohaterki, jej zainteresowaniach (szczególnie o basenach pływowych, występujących w książce nader często), dziwnym małżeństwu (mąż w sumie rywalizował z jej "dziwnością"), ale także szczegółach przygotowań do wyprawy, szkoleniu, radykalnym nakazom wyprawy, celach całej grupy, ale i poszczególnych członków, mimo że bohaterowie są opisywani dość zwięźle, wręcz z naukową obserwacją, jakbyśmy spoglądali na nich przez mikroskop. No cóż, niektóre cechy są po prostu nieważne w oczach biolożki.

Potem jednak akcja komplikuje się z każdą przeczytaną stroną. Co najciekawsze - nawet rzeczy uważane początkowo za fundamentalne zostają poddane wątpliwościom. Ciężko jest stwierdzić, co jest prawdą, co dzieje się z główną bohaterką i członkami jej załogi. Strefa X wpływa na ludzkie umysły i zmienia każdego, ale ta "zmiana" jest zupełnie inna niż początkowo zakładamy. Wiele szczegółów doprowadza nas do względnej prawdy, nim sama biolożka je uzna, ale jest to zrozumiałe dla czytelnika - niektórych prawd nie chcemy przyjąć do wiadomości aż do samego końca.

Biolożka jest w ogóle ciekawą postacią. Jak już wspomniałam, biologia, obserwacja fauny, a głównie flory to jej konik, jeśli już nie prawdziwa mania, co wpływa na jej ekscentryczne postrzeganie świata, również tego w Strefie X, którym jest ogromnie zafascynowana (to dlatego tam wyrusza). Polubiłam ją również za potrzebę nadawania nazw istotom nawet już skatalogowanym. Zresztą, to nie jest postać schematyczna, porównywalna z całą rzeszą bohaterów - niet, biolożka stoi od nich daleko, jak przystało na introwertyczkę. Mnie najbardziej zaciekawiła postać Pełzacza i jego wpływu na otoczenie - to jest właśnie coś, co bym chciała poznać bliżej oraz powód, dla którego będę się bawić w łapu capu w księgarniach internetowych. Wracając ponownie do biolożki, wydaje się, że prócz mikroskopu w głowie i zdolności analizy wszystkiego co się rusza bądź nie, nie posiada ona żadnych innych odczuć czy emocji, a jednak idzie ona tam, gdzie wcześniej był jej mąż (choć powód ten potrafi wytłumaczyć inaczej). Uważam, że postać kobieca opisana przez męskiego autora straciła nader mocno na swojej emocjonalności właśnie dlatego, że stworzył ją mężczyzna, a nie potrzeba, ale mogę się mylić. Fascynują mnie międzypłciowe sposoby pisania (fajna nazwa, zaklepuję ją!), śledzenie ich różnic i już sobie wyobrażam, jak stworzyłaby ją pisarka. W gruncie rzeczy w tego typu science fiction nie przodują kobiety (w stylu tak mocno naukowym), jeśli w ogóle którakolwiek łapie się za ten gatunek. Jeśli ktokolwiek zna, proszę mnie zaznajomić.

Podsumowując: cały pierwszy tom to podróż do Strefy X, miejsca rodem z postapokaliptycznych scenerii, ale także w głąb psychiki głównej bohaterki, postaci nader złożonej i niejednorodnej, dzięki czemu ta podróż jest tak interesująca. To książka wymagająca i dlatego jestem ciekawa, co by z nią zrobiła młodzież (choć pewnie najwyżej origami - tak, pesymista ze mnie). Pomimo biologiczno-wyrafinowanego stylu, ten tom czyta się dobrze, a lektura wciąga, szczególnie przez nieźle nakreślone tajemnicze miejsce, które po prostu chcemy odkryć, zrozumieć za pomocą metod biolożki. Choć osobiście nie chciałabym już czytać o kolejnych basenach pływowych...

Przystanek CXII: Rok 1984 Orwell

     

Autor: George Orwell

Tytuł: Rok 1984

Wydawnictwo: Muza

Rok wydania: 1950

Ilość stron: 360

Tłumacz: Tomasz Mirkowicz

Gatunek: Literatura piękna, antyutopia

Ogólna ocena: 10/10

Czy wnerwiła Kocyk? This is a WAR and this is SPARTAAAA! <nie pytajcie, proszę...>

No to teraz coś z klasyków pójdzie na ruszt. Orwella nie ma co przedstawiać, wszyscy kojarzymy go ze szkoły z kolejnego jego klasyka ze słynnym hasłem: "Wszyscy są równi, ale niektórzy równiejsi". Ta konkretna to książka-masakra, która zmienia schematyczne spojrzenie na świat i to jej największy plus. Sporo kontekstów przeszło już do popkultury, nie wszystko jednak można tak po prostu przejąć.

"Wielki Brat Patrzy" - to hasełko znamy z reality show, które zdobyło ogromną sławę i które świecą swoją przerobioną formą do dziś (choć osobiście wolałabym, by nigdy nie powstało to coś w rodzaju "Wyspy miłości", bleee), wzięły swój początek właśnie dzięki inspiracji tą konkretną książką Orwella.

Świat, w którym każda ludzka jednostka znajduje się pod kontrolą (ciągle podsłuchiwana i podglądana przez m.in. teleekrany), zdominowana przez władzę oraz własną samokontrolę (by bodaj Boże nie podpaść władzy), wszechobecny strach, bezradność i samotność, gdzie nawet miłość to zbrodnia, a pojęcia „wolności” i „sprawiedliwości” po prostu nie istnieją. Wielki Brat stoi na czele Partii, bunty tłumione są przez Policję Myśli, a historia bez przerwy modyfikowana na potrzeby chwili. Sąsiad, rodzina, nawet dziecko mogą donieść na jednostkę odpowiednim służbą, nie istnieje przecież coś takiego jak miłość rodzicielska czy wdzięczność dziecka do rodziców. Za nawet najmniejsze przestępstwo grozi śmierć i usunięcie śladów istnienia. Słowem: książka ukazuje idee komunizmu w największym rozkwicie, w całej swojej esencji, do której w pewnym sensie w historii jednak doszło. Autor przewidział te dzieje, spodziewając się, do czego może dojść po II wojnie światowej. Czy był jedyny? Pewnie nie. Znając brutalność polityki, tak było pewnym sferom wygodniej i korzystniej finansowo.

Głównym bohaterem książki jest Winston Smith, pracownik Ministerstwa Prawdy. Jego praca polega na wymazywaniu nazwisk nieżyjących osób, a także wszystkiego, co negatywnie wpływa na odbiór władzy. Jego problem zaczyna się wtedy, gdy analizuje dane przypadki, zaczyna się zastanawiać - popełnia myślozbrodnię. Częściowo zostaje zachęcony do kolejnych buntów, częściowo sam odkrywa spisek i postanawia się przeciwstawić władzy, odnajduje podobnie myślącą duszę. Końcówka wprawia czytelnika w zaskoczenie, mimo że jest to książka nie pierwszej młodości. Zresztą, ja Orwella kocham, nawet infantylnie zarysowany przez szkołę "Folwark zwierzęcy" jest dla mnie niesamowity, także w związku z jego myślą przewodnią.

Podsumowując: warto. Ogólne idee tej pozycji każdy z nas już będzie w miarę łapał, ale to książka głównie na myślenie, ukazanie perspektywy, do czego może doprowadzić kontrola i ślepe wypełnianie obowiązków oraz nieprzemyślane bunty z ferelnymi pseudoprzywódcami. Brak celowości, koncepcji, myśli przewodniej itp. Może książka jest stara i pochodzi z tego 1950 roku, ale my się od tego czasu niczego nie nauczyli, nie ma co się oszukiwać.

Historia lubi się powtarzać. Taki pesymizm. To też główna cecha tej książki...

Przystanek CXI: Samotnośc bogów Terakowska

    

Autor: Dorota Terakowska

Tytuł: Samotność bogów

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Rok wydania: 1998

Ilość stron: 260

Gatunek: Literatura piękna, fantastyka

Ogólna ocena: 10/10

Czy wnerwiła Kocyk? A kogo to obchodzi? <nie rozmawiam z wrednym Kocykiem, bo wypił mi całą herbatę i muszę iść do sklepu>

Źródło: lubimyczytac.pl

Spokojnie, nie zamierzam Terakowskiej przerabiać przez cały listopad (jej książki w końcu kiedyś się kończą, to nie King :P), ale jeszcze muszę poukładać sobie parę rzeczy, zanim przejdę do innych pozycji, więc wykorzystam znowu twórczość tej pani, aby... co tu ukrywać, zyskać na czasie :)

Omawiana tu powieść również krąży wokół tematów religijnych. Akcja dzieje się, powiedzmy pokrótce dawno - bardzo dawno - czasy wręcz średniowieczne, w czasach mitologii słowiańskiej. Starzy bogowie (pogańscy, żądni krwawych ofiar) odchodzą na rzecz nowych (bardziej... wyrozumiałych), ale nie potrafią się z tym pogodzić. Albo po prostu walczą o przetrwanie. Stary bóg, Bezimienny, staje do walki o rząd dusz z Bogiem Dobroci. Nawet wioska zmienia się w związku z nowymi, bardziej "cywilizacyjnymi" wpływami. Niestety, religie bez przerwy ewoluują, odchodzą starzy bogowie i przychodzą nowi, a to tok ciągły i nieprzerwany.

Cała książka zasadza się na pewnej teorii, że ludzie sami tworzą sobie bogów, ich kult, a dzięki tej ich wierze dają im życie. Piękne idee tworzone wokół niej (przypomina proste piękno filozofii Jezusa) z czasem są wykorzystywane i w konsekwecji niszczone przez złe intencje. Podniosłe kulty stają się płaskie, religia zostaje zmniejszona do roli narzędzia, środkiem do osiągnięcia celów kapłanów, tych czujących się lepszymi od reszty społeczeństwa, wiara ludzi wykorzystywana i niszczone są przez żądze władzy i bogactwa. Jak widać, wiele szczegółów można odnieść do rzeczywistości.

Głównym bohaterem książki jest Jon, członek słowiańskiego plemienia, który ratując tonącą dziewczynę, przepływa rzekę i staje na zakazanym drugim brzegu. Od tego momentu zaczyna słyszeć głos wzywającego go pradawnego zapomnianego boga. Później, jako dorosły już mężczyzna wyrusza, aby wypełnić swoje przeznaczenie i tutaj wątki zaczynają się mieszać i akcja przyspiesza, przez co trzeba się sporo namęczyć, by wszystko sobie połączyć w czytelniczym mózgu.

Ostatnią kwestią, którą poruszę, jest język powieści. Tutaj staje się bardziej wymagający, dochodzi filozofia oraz motyw dobra i zła, co akurat w książkach pani Terakowskiej często się pojawia. Może nie walki między nimi, ale dotyczący pewnych przemyśleń. Akcja znowu nie jest tak ważna, by przeważyła nad emocjami, które się tam pojawiają, ale wiele rzeczy należy się domyślać i odgadywać, przekładać na własne przemyślenia, co nieco komplikuje odbiór, ale pozytywnie. Czasem książkę należy odłożyć na trochę, by ją przetrawić, zanim dojdzie się dalej.

Podsumowując: ja jestem całą sobą za, co widać po ocenie, bo to Terakowska. Uważam, że "Tam gdzie spadają anioły" jest lepsza, ale ta dotyczy po prostu innej tematyki, trudno więc oceniać. Ten mniej mi podszedł, co może być bardzo subiektywne. Jest to książka bardziej filozoficzna, troszkę w stulu "Labiryntu" Kate Moss, na pewno nie na lekkie wieczorki z herbatką i Kocykiem (pilnujcie swoje kubki przed Kocykami!), a raczej na serię zadań z przeznaczeniem na tydzień.

Przystanek CX: Tam gdzie spadają anioły Terakowska

   

Autor: Dorota Terakowska

Tytuł: Tam gdzie spadają anioły

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Rok wydania: 1999

Ilość stron: 312

Gatunek: Literatura piękna, fanstasyka

Ogólna ocena: 10/10

Czy wnerwiła Kocyk? Taaaak! <Kocyk lata po całym pokoju, udaje chyba aniołka>

Źródło: ecsmedia.pl

Jako że seria "Czarnego Maga" wciąż nie jest dokończona, a książka Sternahl do mnie jeszcze nie przybyła i w ogóle poczta spóźnia się podobno z powodu pandemii, więc biorę się za inne zaległości, czyli Dorotę Terakowską. Z plusów kończę jeszcze "Unicestwienie" Jeffa Vandermeera, które wciąga do końca, więc niedługo parę słów o tej pozycji się pojawi.

Główną bohaterką yej konkretnej książki jest dziewczynka o imieniu Ewa, która utraciła swego Anioła Stróża. Bez jego opieki zaczyna ciężko chorować. Z prawdziwych emocjnonalnych chwil przechodzimy do metafizycznej sfery. W bezdomnym należy doszukiwać się cech anielskich, w łabędzich piórach kompletnie innego właściciela. W końcu okazuje się, by Ewa mogła wyzdrowieć, musi wspomóc swojego Anioła, aby wygrał ze swym bratem bliźniakiem, Aniołem Ciemności. Czytelnik jednak musi sam się zorientować w relacji złotej trójcy, kto jest zły, dobry i co to w ogóle znaczy, o przepięknym pomyślenie na imiona - kolejno Ewa, Ave i Vea - sam musi doszukiwać się sensu oraz wzoru. 

Jest to piękna forma tłumaczenia, dlaczego ludzie zapadają na tak ciężkie choroby, szczególnie w obrazie dziecka, które musi zrozumieć swoją sytuację również w kontekście rodziny i bliskich. Ewa niemal brutalnie chwyta się brzytwy, aby nie siedzieć w miejscu, tylko szukać sensu i coś robić, wykonuje zadania, aby wspomóc swojego Anioła, a finał bije na kolana. Relacja dwóch Aniołów jest również bardzo interesująca, na tle walki Dobra ze Złem, ale także na tle wyraźnie biblijnym, ze sporą wiedzą chrześcijańską, w której autorka bardzo dobrze się orientowała i dlatego nieźle lawirowała pomiędzy tematami. Chyba nigdy tak wiele nie nauczyłam się z prawie gatunku fantasy.

Podsumowując: nic więcej nie zdradzę, choć już i sporo powiedziałam. Książka jest myślę bardziej przeznaczona dla młodszego czytelnika, dość metaforyczna, wręcz metafizyczna, dotyka tematu śmierci. Bardziej kobieca. Nie ma tam rwącej akcji, wszystko jest powolne i stonowane, skierowane na emocje, ale to są właśnie cechy twórczości Terakowskiej. Także niesamowita wyobraźnia.

Przystanek CIX: Szaławiła Kisiel

   

Autor: Marta Kisiel

Tytuł: Szaławiła (seria "Dożywocie" tom 2,5)

Wydawnictwo: Uroboros

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 40

Gatunek: Fantastyka, mitologia słowiańska

Ogólna ocena: 10/10

Czy wnerwiła Kocyk? <Kocyk robi sobie właśnie kisiel do lektury i ma wszystko w... nitkach>

Źródło: emp-scs-uat.img-osdw.pl

Trochę dziwnie, kiedy się najpierw czyta resztę (poczynając od ostatniego tomu), a dopiero na końcu opowiadanie wyjściowe. Niemniej czego nie robi się z miłości do Bazylka? No właśnie. Ale laicy mnie nie zrozumieją, więc należy się wytłumaczyć. Warto dodać, że to opowiadanie znajduje się także w zbiorze opowiadań "Pierwsze słowo", o którym to tomie pojawi się słów więcej w późniejszym czasie.

Główną bohaterka tego zwięzłego opowiadania, hucznie objętego mianem tomu 2,5 serii "Dożywocie", jest nasza kochana lekarka, Oda z tomu III "Oczy uroczne". Należy wspomnieć, że dwa pierwsze tomy "Dożywocie" oraz "Siła niższa" w zasadzie nie są ze sobą związane (łączy je wyłącznie miejsce wydarzeń oraz ostatnia munitowa scena z "Szaławiły"). Odświeżenie: wydawnictwo Mięta w kwietniu 2022 zapowiedziało, że podpisano umowę z Kisiel na serię dotyczącej Bazylka i Licho - a więc nie jest to koniec historii tego koziego czorta.

O czym to? Wspomniana Oda postanawia się odseparować do reszty od życia po śmierci (skomplikowanie) bliskiej osoby i uciec w dzicz. W tym celu udaje się na... cóż, zadupie i tam zapuszcza korzenie. Jak to się robi? Otóż kupuje się kawałek ziemi i dom na allegro, idąc kompletnie za ciosem i wbrew oczekiwaniom czy poradom bliskim. Bez wody, prądu, ale mam nadzieję, z szambem (tego nie wiem, zakładam). Nic nie wie, gdzie w zasadzie zamierza zamieszkać, ale o to chodzi w tym opowiadaniu, by to odkryć. Zresztą, coś ją chyba ciągnie do tego miejsca. Mieć jakiś cel poza ogarnianiem się, gdy nagle odwiedza (nawiedza?) cię niesforna rodzina i wypytuje o powody tak skrajnych decyzji. A potem wyskakuje diabeł, ulubieniec publiczności. No nic, tylko przeczytać. Całe to krótkie opowiadanie skupia się głównie na procesie godzenia się Ody z przeszłością i poszukiwaniu siebie we współczesnym bycie, stanowi również zapowiedź serii o "Małym Lichu" (trochę dziwacznie, ale nie mnie oceniać). Występują rzecz jasna obok wpływy mitologii słowiańskiej, nie będącej wyłącznie zwykłymi legendami, postaci z nią związane.

Podsumowując: "Szaławiła" to tylko wstęp do właściwej przygody (do tomu "Oczy uroczne", w zasadzie obowiązkowa baza), wstępne poznanie Bazylka (najlepsza postać ever! wciąż z kozią wadą wymowy i nieco więcej tym razem o jego tatusiu), zakrojona przyjaźń z Rochem, pojawia się również dosłownie na sekundę tajemniczy aniołek. Słowem: wszystko, co fani Kisiel znają z innych części/ serii/ książek/ tomów (wtf, czemu ja tak wymieniam?!). Ogólnie nie jest źle, ale ja bym osobiście tak krótkie opowiadanie nie ujmowała w osobny podtom w liczbie 2,5, tylko na hurra połączyła jako dodatek gratisowy do któregoś z tomów. Najlepiej jako początek dokładnie do tomu "Oczy uroczne". Mniej zmyłki dla czytelników i przynajmniej ten rozgardiasz jakoś prezentowałby się milej. Ale cóż, nie jestem wydawcą.

Tak PS. czy ktoś ogarnął, jakiego koloru oczy ma w końcu "Małe Licho"? Bo w "Szaławile" posiada chabrowe, a w "Dożywociu" - tęczowe... Nie, że się czepiam (tak, się czepiam!).

Przystanek CVIII: Wiem, jak wygląda piekło Dąbrowska/ Krajewski

   

Autor: Alina Dąbrowska w wywiadzie z Wiktorem Krajewskim

Tytuł: Wiem, jak wygląda piekło

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Rok wydania: 2019

Ilość stron: 368

Gatunek: Literatura faktu, wywiad/ rozmowa

Ogólna ocena: 9/10

Czy wnerwiła Kocyk? Kocham, kocham, kocham!

Zdjęcie: litera.pl

To pozycja, która zaskoczyła mnie z wielu powodów (także cenowo ^^, drugie wydanie). Po pierwsze była na nią przecena (a tanie wydania wspomnień obozowych to moja pięta achilessowa), po drugie sposób ich przedstawienia. W erze odchodzenia ostatnich świadków II wojny światowej, wspomnienia II pokolenia (dzieci Świadków, postrauma) zaskakują mnie co nie miara, ale Wiktor Krajewski przeprowadza wywiad z żyjącym Świadkiem i przekombinowuje formę na coś zupełnie innego. Nowego. A ja lubię nowości!

Krajewskiego należy kojarzyć, bo on popełnij już taki numer w przeszłości przy jego słynnej "Łączniczce" (debiut w 2015). Zajmuje się literaturą faktu i takie wywiady to jego specjalność, dopiero ostatnio odszedł nieco dalej na rzecz po prostu literatury pięknej, ale z biograficznymi zapędami w "Chciałbym nigdy cię nie poznać" (wydana teraz, w 2020). Ogólnie uważam go za bardzo dobrego autora i mimo że dla tej książki nie przynoszę oceny 10/10, to jednak nie żałuję, że ją przeczytałam, a do samego Krajewskiego wciąż mam niezachwiany szacunek i zamierzam w przyszłości dalej go czytać. Nie rozczarował mnie, po prostu wykonanie jego idealnego pomysłu miało swoje wady. 

Książka jest wywiadem, formą bardziej jednak przypominającą rozmowę z Aliną Dobrowską, byłą więźniarką m.in. KL Auschwitz (od 1942). Dostała się tam za działalność konspiracyjną, ogólnie przeszła przez 5 obozów oraz dwa marsze śmierci. Nic dziwnego, że do Oświęcimia przyjechała dopiero po 50 latach, nie potrafiąc wcześniej stawić czoła przeszłości. Jest to postać nieodłącznie związaną z działalnością muzum w Oświęcimiu, do dzisiaj stara się na miarę swoich sił uczestniczyć w wydarzeniach muzeum w Oświęcimiu, jeździć na spotkania z młodzieżą i dzielić się własnymi wspomnieniami. Niestety ze względu na pandemię nie prędko będzie nam dane zobaczyć ją na spotkaniach, strasznie tego żałuję, ponieważ jeszcze nigdy nie było mi dane ją poznać osobiście, znam ją wyłącznie z opowieści oraz kilkumetrowych spotkań (bo ja również uczestniczę w wydarzeniach muzeum) i nigdy nie miałam odwagi pójść zagadać, taki ze mnie nerd. Dąbrowska to jeden z ostatnich Świadków tego wycinka historii, jeśli nie naprawdę ostatni (urodzona w 1923, dziś ma 95 lat!), ponieważ współcześnie do muzeum przyjeżdża pokolenie 1,5 (dzieci, które dostały się do KL Auschwitz lub urodzone tam). Poniżej podaję link do Instytutu Pileckiego, na którym jest link ze sfilmowanymi jej wspomnieniami, jeśli ktoś by miał ochotę ją bliżej poznać:

https://instytutpileckiego.pl/pl/zbiory/swiadkowie-epoki/alina-dabrowska-cz-3

Występowała również w internetowym talk-show „7 metrów pod ziemią”. Na pewno nie jeden ją rozpozna.

Dlaczego ja jestem taka zaaferowana tą konkretną książką? Ponieważ w niej pozycja narratora często wysuwa się przed postać Świadka, normalnie otoczonego aureolą świętości. Owszem, Krajewski oddaje chołd Dąbrowskiej (nawet za bardzo), ponadto nader wyraźnie zaznacza swoją pozycję. Mnie to początkowo strasznie przeszkadzało, ale nie jest to błędny zabieg, po prostu nowe ujęcie. Narrator co trochę wtrąca swoje trzy grosze, przejmuje pałeczkę we wspomnieniach Świadka. Żywo się wtrąca. Dokładnie zarysowuje swoje emocje w konkretnych sytuacjach, obrazując czytelnikom swoją relację z osobą, którą robi wywiad, jego odczucia.

Jakiś czas temu omawiałam "Mój Auschwitz" Władysława Bartoszewskiego. Tam jako autor wskazywany jest ten były więzień, mimo że tak naprawdę jest to jego rozmowa z Piotrem M. Cywińskim i Markiem Zającem. Ich rola jednak wykrusza się wyłącznie do zadawania pytań, powodowania pewnych reakcji i szybkiego wycofywania się w nicość. Obserwacji z daleka, panowania nad sytuacją, aby były więzień KL Auschwitz czuł się w miarę swobodnie i chętny do zwierzeń. Taka właśnie forma występowała zawsze, dopiero Krajewski ją przełamuje. Po pierwsze swoje pytania wciela w pełny tekst, opisując powody ich zadawania, często poetycko (sic!), wręcz na bogato relacjonuje swoje obserwacje. Do tej pory takie przełamanie widziałam wyłącznie w tekstach pokolenia II (i dalej), gdzie powstają naprawdę hubrydyczne formy.

I warto powiedzieć coś o wadach. Owszem, spodziewam się, że taka forma przedstawienia nie każdemu się spodoba i pewnie dlatego książka szybko trafiła na przecenę (helloł, jest z 2019 przecież). Ja miałam z nią problemy, za nim nie zaczęłam brać ją za swoistą ciekawostkę. Prawdziwy jednak kłopot stanowią momenty, gdy swoje obserwacje i spostrzeżenia narrator zaczyna brać jako fakty, bez dyskusji ze Świadkiem. Nie ulega również wątpliwości, przynajmniej w moim mniemaniu, że Alinę Dąbrowską chce widzieć jak Wisławę Szymborską, niby staruszkę w podeszłym wieku i furą opowieści, a jednak z sarkastycznym okiem i pewną "słodką złośliwością" w przestawianiu swojej przeszłości czy poglądów. Nie jestem pewna, czy to dobre, ponieważ np. ja uważam, że ona wcale taka nie jest, że to bardzo subiektywne odczucie, na które nie ma dowodów.

Podsumowując: pomysł niezły, tylko mam wrażenie, że autor się w tym przedstawieniu zagubił. Pomysł na przedstawienie odczuć odbiorcy uważam za plus, ale sposób ich opisu, tj. nafaszerowanie złożonymi metaforami, zbytnia pewność siebie, wręcz narzucanie swoich ocen bez konfrontacji ze Świadkiem uważam za wypaczony. Mam wrażenie, że Krajewski był tak podniecony swoim pomysłem, że bez większego namysłu rzucił się na taką formę przekazu, szykbo napisał i wydał, zanim się zastanowił. Szkoda, że nikt go przed wydaniem nie skrytykował. Alina Dąbrowska jest fantastyczną postacią i nie zamierzam jej w niczym ujmować, ale Krajewski narzuca się nam w przedstawieniu jej osoby z jakimiś litaniami, odami i innymi długimi formami pochwalnymi, przekształcając żywą przecież Dąbrowską w patriotyczny pomnik. Przepraszam bardzo, ale wystarczyło parę razy podkreślić jego szacunek do niej, bez tych epitaf, omg. Przez to czyta się tę pozycję momentami bardzo źle, szukając końca tej katorgi, a przecież nie o to chodzi, bo czytelnik naprawdę chce poznać Dąbrowską nawet z pozycji narratora, ale bez tworzenia z niej Matki Boskiej. Ona jest ikoną samą w sobie, nie potrzebuje różdżki Krajewskiego, por favor. Dlatego uważam, że dobrze byłoby wykorzystać ten sposób ujęcia jeszcze raz, ale bardziej pilnując swój entuzjazm.

Przystanek CVII: Bestiariusz słowiański Vargas, Zych

  

Autor: Witold Vargas, Paweł Zych

Tytuł: Bestiariusz słowiański (tom I i II, seria Legendarz)

Wydawnictwo: Bosz

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 440

Gatunek: Baśnie, legendy, podania, encyklopedia

Ogólna ocena: 10/10

Czy wnerwiła Kocyk? <Kocyk załamany, ponieważ on nie występuje w mitologii słowiańskiej>

"Kto nie czyta, ten sierota, hop hop hop!". Skaczemy, ponieważ dzisiaj mała odskocznia, czyli książka, która mnie zaskoczyła, po pierwsze formą, po drugie po prostu, że nagle do mnie trafiła. Dlatego nie ujęłam jej w zapowiedziach, ale postanowiłam od razu co nieco o niej powiedzieć.

Robię to również dlatego, że nie spodziewałam się, że to będzie aż tak dobra pozycja i zrzucałam ją na plan "kiedyś" lub nawet "nigdy". A tu zonk (leciało to w "Idź na całość"). Jest to przykład książki, którą jednak należy wziąć do ręki i przejrzeć, totalnie nie na klimaty online, inaczej wiele stracimy. Na internecie można obejrzeć wiele zdjęć przykładowych stron, ja postanowiłam nie powielać tej tendencji, ponieważ umówmy się - obrazki są niezłe, ale dopiero z opisem mają tutaj swój sens.

W zasadzie ten Bestiariusz jest powielaczem wcześniejszych wersji dwutomowej o innych tytułach, zebrany w jedną formę. Nie dokopałam się do wcześniejszych, w sumie nie jestem kopaczem ani innym pracownikiem fizycznym i nie o to tu przecież chodzi, po prostu mówię, jak jest, by się nikt potem nie zdziwił (szczególnie ten, kto na swoich półkach ma już literaturę Vargada i Zycha). Książka ta nie jest powieścią, a swoistą encyklopedią dzwinych stworów mitologii słowiańskiej, o których podejrzewam, że nikt z nas nie słyszał. Owszem, spotykamy wiły, króla węży, zmory, wielkoludy, ale też mierników, spaleńce czy jaroszka. Totalnie inna bajka, jeśli chodzi o naszą wiedzę na temat mitologii słowiańskiej i to przeraża, ale i podnieca. Mam wręcz wrażenie, że o niebo więcej wiemy o mitologii greckiej i rzymskiej choćby ze szkół, a o typowo słowiańskiej... nic. Z jedyną jej namiastką mamy do czynienia tylko w "Starej baśni", ale to nie to samo.

Każda alfabetycznie ułożona postać ma swoją wersję obrazkową i bardzo dobrze, bo wyobrazić sobie te poszczególne potwory wyłącznie po opisie jest naprawdę ciężko. Czasami mamy odniesienia do konkretnych regionów Polskich czy istniejących wciąż zwyczajów, ale nie zawsze pojawiają się tłumaczenia, jak pozbyć się niechcianych stworów z domu, co uważam za minus... Ale nie mogę za to odejmować ocenie tej pozycji (wiem Kocyk, ale niestety), ponieważ nie mam pojęcia, czy nasze okrojone podania w ogóle podają tę wiedzę.

Podsumowując: jest to uroczy zbiór stworków z naszej mitologii słowiańskiej, o których powinniśmy kiedykolwiek usłyszeć. Pokazują wicinek starego świata, w którym ludzie zamieszkujący na terenie m.in. dawnej Polski tłumaczyli sobie skomplikowane zjawiska ich nękające, uosabiając je z konkretnymi potworami. Bywa zabawnie, bywa i strasznie, ale zawsze jest ciekawie. Z takich smaczków dodam, że jeśli ktoś lubi czytywać autorów sięgających po mitologię słowańską, to tutaj ma dokładnie opisane co z czym się je i jest w stanie dzięki temu prześledzić, jak ewoluowała dana postać dzięki wyobraźni autora do jego tworu. Z takich moich ulubieńców to akurat omawiana tu (i będzie w przyszłości) Marta Kisiel, w której powieściach pojawia się m.in. wiła czy homeny. Samo to już jest urocze. Btw ciekawostka: w jej tomie "Oczy uroczne" pojawia się ten bestiariusz (główna bohaterka sięga po niego, by dowiedzieć się, czym są homeny).